Gıda Teknolojisi

3. Ulusal Sütçülük Kongresi ‘sürdürülebilirlik’ penceresinden sektöre ışık tutacak

Ebru Hanım ilk olarak kısaca sizi tanıyabilir miyiz?

Merhaba, ben Prof. Dr. Ebru Şenel Özkan. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Süt Teknoloji Bölümü Öğretim Üyesiyim. Aynı zamanda Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dekan Yardımcısı ve Süt Teknoloji Bölüm Başkanı olarak görev yapmaktayım. Bu bölümden mezun olduktan sonra yüksek lisans ve doktora çalışmalarımı yine burada tamamladım. doktora sonrası çalışmalar yapmak üzere1 yıl süreyle North Carolina State University’de bulundum. 2010 yılından beri öğretim üyesi olarak süt teknolojisi alanında süt kimyası ve biyokimyası, tereyağı teknolojisi, içme sütü teknolojisi, süt ve ürünlerinde aroma bileşenleri,  duyusal değerlendirme ve enstrümantal analiz teknikleri konularında ders vermekte ve bilimsel çalışmalar yürütmekteyim. 

 

3. Ulusal Sütçülük Kongresi bu yıl 5-6 Ekim tarihlerinde Ankara’da yapılacak. Dilerseniz söyleşimize Ulusal Sütçülük Kongresi’nin tarihinden ve geçmiş iki kongreden söz ederek başlayalım. 

Öncelikle kısaca bölümüzden bahsetmek isterim. Süt Teknolojisi Bölümü’nün geçmişi Cumhuriyet’in 10. yılında 30 Ekim 1933 tarihinde kurulan Yüksek Ziraat Enstitüsü’ne dayanmaktadır. Daha sonra 1948 yılında Ankara Üniversitesi’nin kurulmasıyla Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi bünyesinde Süt ve Mamülleri Kürsüsü olarak 1967 yılından itibaren de bağımsız bir statü kazanarak Süt Teknolojisi Bölümü adı altında eğitim - öğretim ve araştırma faaliyetlerini yürütmüştür. Bölüm, Ankara Üniversitesi Dışkapı Kampüsü’nde 500 dekarlık alan içerisinde yer almaktadır. Lisans ve Lisansüstü düzeylerinde eğitim veren Süt Teknolojisi Bölümü, bugün hızla gelişmekte olan küresel ve ulusal süt endüstrisinin gereksinim duyduğu teorik ve uygulamalı bilgi becerinin sürekliliğinin sağlanması; süt bilimi, mühendisliği ve teknolojisi alanında yeni bilgi ve veri üretilmesi yanında süt endüstrisi alanında üretim, Ar-Ge ve projelendirme faaliyetlerini yürütebilecek yeterlilik ve donanımda öğrenciler yetiştirmektedir. Bölümde süt ve süt ürünleri derslerinin yanı sıra; temel ziraat ve mühendislik dersleri de verilmektedir. Bölüm derslerinde edinilen bilgiler, laboratuvar ve işletme uygulamaları ile desteklenmektedir. 

 

Ankara Üniversitesi Süt Teknolojisi Bölümü tarafından ilki 1976’da yapılmış 5 Türkiye Sütçülük Kongresi düzenlenmiş olduğunu görüyoruz. Ancak daha sonra gelişen çağın yenilikleri ve 21. yüzyıl bakış açısıyla yeni bir konseptle USKO - Ulusal Sütçülük Kongresi olarak Ankara ve Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Süt Teknolojisi Bölümlerinin ortak üstlendiği bilimsel bir etkinlik şeklinde 2017 yılında başlatılmıştır. Ulusal Sütçülük Kongresi’nin ilki 2017 yılında Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Süt Teknolojisi Bölümü, ikincisi 2018 yılında Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Süt Teknolojisi Bölümü ev sahipliğinde çok sayıda üniversite ve fakülteden süt teknolojisi alanında çalışan akademisyen ve öğrencilerin katılımı ve sektörün yoğun ilgisiyle gerçekleştirilmiştir. Bu sene Cumhuriyetin 100. yılında Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Süt Teknolojisi Bölümü’nün üstlendiği 3. Ulusal Sütçülük Kongresi 5-6 Ekim’de Ankara'da gerçekleştirilecektir. 

 

"KONGREMİZİN ANA TEMASI SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK" 

3. Ulusal Sütçülük Kongresi’nin ana teması ve gündeminde hangi konular bulunuyor? 

Kongremizin ana teması “Sürdürülebilirlik perspektifinden süt endüstrisinin geleceği”. Sürdürülebilir gıda sistemleri, toplum ve gelecek nesiller için gıda güvenliğini ve beslenme güvencesini sağlarken, doğal kaynakları koruyup zenginleştiren, ekonomik ve toplumsal refahı teşvik eden gıda sistemleridir. Bireylerin sağlıklı ve güvenli temel gıda maddelerine eşit düzeyde ulaşabilmesi toplumların tarım ve gıda sektöründeki gelişmişlik düzeyi ve sürdürülebilir gıda sistemleriyle ilişkilidir. Sürdürülebilir gıda sistemleri, ülkelerin tarım politikaları, kamu otoritelerini, sivil toplumu, akademisyenleri ve özel sektörü içeren çiftlikten çatala kadar bütüncül ve koordineli bir yaklaşımı gerektirir. Bu nedenle bu yıl kongremizde “Süt Endüstrisinde Sürdürülebilirlik” konusu ana tema olarak seçildi ve bu başlık altında “Süt ürünleri üretim teknolojileri, Süt Bilimi, Süt Kimyası, Süt Biyokimyası, Süt Fizikokimyası, Süt ve Ürünleri Tekstürü ve Reolojisi, Süt ve Ambalaj, Süt Mikrobiyolojisi, Süt Kalitesi ve Hijyeni, Fonksiyonel Süt Ürünleri, Süt, Sağlık, Beslenme, Süt Endüstrisinde Yenilikçi Gıda İşleme Teknolojileri, Süt Endüstrisinde Maliyet Ekonomisi, Süt Bilimi ve Teknolojisi Eğitimi, Çiğ Süt Üretimi ve Kalite, Süt Endüstrisi Yan Ürünleri, Süt Endüstrisinde Su ve Karbon Ayakizi ve Yeşil Mutabakat Uyumluluğu” gibi konulara yer verilecektir.

 

Kongrenin bilimsel programında yer alacak konu başlıkları neler olacak, yerli ve yabancı kaç konuşmacı yer alacak? Organizasyona toplamda kaç kişilik bir katılım bekliyorsunuz?

Kongrenin bilimsel programı, açılışı takiben davetli konuşmacı ve ana temayla belirttiğim konu başlıklarını kapsayan sözlü ve poster bildirilerin sunulacağı oturumlar şeklinde yürütülecektir. Ayrıca oturumlar arasında ve sonunda süt sektöründe faaliyet gösteren ana ve tedarikçi firmaların, sponsorların sunumları ve eğitimlerine de yer verilecektir. 1. ve 2. Ulusal Sütçülük Kongrelerine katılım yüksek olduğu için pandemiden dolayı uzun bir aradan sonra bu sene de kongreye geniş bir katılım bekliyoruz. Yerli ve yabancı davetli konuşmacılarımız olacak ancak görüşmelerimiz devam etmektedir. Kesinleştiğinde kongre web sayfamızda duyuru yapılacaktır. 

 

Bugün itibariyle kongreyi destekleyen ve sponsor olan firma ve kuruluşlar arasında kimler var? Kongreye sponsor olmak isteyen firmaların neler yapması gerekiyor? Organizasyonda sponsor olan firmaların ürünlerini tanıtabilecekleri bir fuaye alanı olacak mı?

Kongremiz ASÜD- Ambalajlı Süt ve Süt Ürünleri Sanayicileri Derneği, SETBİR- Türkiye Süt Et ve Gıda Sanayicileri ve Üreticileri Derneği, Gıda Güvenliği Derneği ve TMMOB Gıda Mühendisleri Odası tarafından desteklenmektedir. Şu an üç altın sponsorumuz; Unisensor, Bioeasy ve Tekafos ile anlaşma yapılmıştır. Gala yemeği SETBİR, kongre öğle yemeği Unisensor tarafından sağlanmıştır. Diğer sponsorluklar için değerlendirmeler ve görüşmeler devam etmektedir. 

 

Kongrenin bilimsel programına katılım ücretli midir, ücretler hakkında bilgi verebilir misiniz? Kongreye katılmak isteyenlerin neler yapmaları gerekiyor? 

Bilimsel programa kayıt ücretlidir. Kongre web sayfasına www.sutkongresi.com.tr adresinden giriş yapılarak kayıt, ücretler ve diğer konulara ilişkin detaylara ulaşılabilir. 

 

"3. SÜTÇÜLÜK KONGRESİ'NDE ORTAK AKLI ÖN PLANA ÇIKARMAK İSTİYORUZ"

Türkiye sütçülük sektöründe süt üretiminden fiyatlara kadar geniş yelpazede önemli sorunlar yaşanıyor. Bu sorunlara çözüm önerileri sunulması bağlamında kongre nasıl bir misyon üstlenecek?

Ülkemizde süt endüstrisi, sütün üretiminden işlenmesine ve tüketiciye ulaşıncaya kadar bazı yapısal sorunlarla karşılaşmaktadır. Bu sorunların giderilebilmesi için gerekli ortak aklın oluşturulması, süt bilimi ve teknolojisi alanında çalışan tüm paydaşlar arasında bir iş birliği ortamı ve bilgi alışverişinin sağlanmasıyla mümkündür. Türkiye’de sütçülük sektörünün uluslararası rekabette var olabilmesi için ülkemizde ve dünyada süt bilimi ve teknolojisi alanındaki son gelişmelerin, bilim ve teknolojiye dayalı büyüme stratejilerinin öncelikli olarak tartışılacağı 3. Ulusal Sütçülük Kongresi, akademinin ve süt değer zincirinin tüm paydaşlarının bilgi ve tecrübenin aktarabileceği, çözüm önerilerinin tartışılarak değerlendirebileceği bir platform oluşturmayı hedeflemektedir. Ayrıca kongrede sunulacak sözlü ve poster şeklindeki bildiriler süt üreticisinden tüketiciye kadar bu alanda çalışan herkese önemli bir kaynak niteliği taşıyacaktır. 

 

"YENİ TEKNOLOJİLER SÜTÇÜLÜK SEKTÖRÜNE TANITILACAK"

Süt ve süt ürünleri sektöründe son yıllarda teknoloji ve inovasyon anlamında pek çok yeni ürün geliştirildi/geliştirilmeye devam ediyor. Kongrede bu yenilikler ne oranda yer bulabilecek, bu konuda neler söylemek istersiniz? 

Süt ve süt ürünlerinin gerek üretimi gerek kalite kontrolü için birçok yeni teknoloji, yeni analiz teknikleri bulunmaktadır ve her geçen gün yenilikler hızla büyümektedir. Hızla değişen tüketici davranışlarını ve taleplerini karşılamak için süt ürünleri alanında strateji ve ürünlerde inovasyonu benimsemek önem arz ediyor. Kongrede süt ürünlerinde inovasyona odaklanan bilimsel çalışmalara öncelik verilerek ve daha fazla kitleye ulaşması sağlanması düşünülmektedir. İlaveten 3. Ulusal Sütçülük Kongresi süt endüstrisinde özellikle üretim, kalite kontrol ve analiz tekniklerinde son gelişmeleri, ekipman ve cihazları sunmaları için firmalara fırsat sağlayacaktır. Şu anda bildiğim kadarıyla kongremizde yer alacak ve stantlarında yeniliklere yer verecek firmalar arasında Tekafos, Bioeasy, Unisensor bulunmaktadır. 

 

"KONGREMİZİN ORGANİZASYONUNDA KARMA GRUP İLE İŞ BİRLİĞİ YAPMAKTAN ÇOK MEMNUNUZ"

Kongre organizasyonunu, Süt Akademisi iş birliğiniz olan Karma Grup üstlendi, bu konuda neler söylemek istersiniz, Süt Akademisi hakkında bilgi verebilir misiniz? Özel sektör üniversite iş birliğini nasıl değerlendirirsiniz? 

Karma Grup ile bölüm olarak iş birliği içinde çalışmaktan memnuniyet duyduğumuzu ifade etmek isterim. Karma Grup ile eğitim iş birliği protokolümüz çerçevesinde Süt Akademisi çalışmalarını başarıyla yürüttük. Eğitim modülleri sonunda katılımcı anket sonuçları ve bize doğrudan ulaşan geri dönüşler memnuniyet verici. Üniversitelerdeki akademik bilgi birikiminin özel sektör tecrübesi ve bakış açısıyla birleştirilmesinin her iki taraf için de daha verimli ve etkili sonuçlar ortaya koyduğunu görebiliyoruz ve deneyimledik. Bu nedenle kongremizin organizasyonunun Karma Grup ile yürütülmesinin daha uygun olacağını düşündük. Süt Akademisi,  Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Süt Teknolojisi Bölümü ve Karma Grup işbirliği ile akademinin teorik ve deneysel bilgi birikimini sektörde saha deneyimine sahip uzmanların pratik bilgi birikimleriyle birleştirerek süt endüstrisinin çalışanlarının hizmetine sunmak amacıyla periyodik olarak düzenlenen farklı modüllerden oluşan bir eğitim programıdır. Süt Akademisi eğitim modülleri; süt kabul ilkelerinden proses teknolojisine, kalite standartlarına, temizlik ve sanitasyon pratiklerine, mevzuat ve Ar-Ge’ye dayalı ürün geliştirmeye kadar değişen farklı konulardan oluşmaktadır. 

 

Türkiye süt endüstrisinde güvenli ve kaliteli süt ürünleri üretimi konusunda teknolojiyi kullanım düzeyi ve bilgi birikimi açısından üst düzeyde olmakla birlikte sahip olduğu süt ürünleri potansiyeli ile uluslararası rekabette daha güçlü yer alabilmesi ve sürdürülebilir standart kalitede bir üretim sağlanması için gelişmeye açık yönleri de bulunmaktadır. Dünyada gıda endüstrisi teknolojideki ilerlemelere ve tüketici taleplerine göre sürekli gelişmekte olan dinamik bir yapıya sahiptir. Bu durum önemli bir potansiyele sahip süt endüstrisi için de büyük önem arz etmektedir. Süt Akademisi başlattığı eğitim modülleriyle süt işletmelerinin üretimden kalite kontrole kadar farklı bölümlerinde çalışan yönetici pozisyonundan teknik ve Ar-Ge personelinin ihtiyaçları doğrultusunda mevcut kalite yönetim prensiplerini daha sistematik ve bütüncül bir yaklaşımla ileri taşımalarına yardımcı olmayı hedeflemektedir. 

 

Süt Akademisi’nin 2022 yılı ilk eğitimleri Şubat-Mayıs ayları arasında İstanbul’da düzenlenen dört modülden oluşmuştur. 2022 yılının son eğitim programı İzmir’de 1 – 3 Eylül 2022 tarihlerinde gerçekleştirilmiştir. ASÜD ve SETBİR tarafından da desteklenen eğitim modüllerinde, çiğ sütün kalitesi ve mikrobiyolojisi, süt ürünlerinin volarizasyonu, ham madde ve üretim süreçlerinin son ürüne etkileri, kalite kontrol ve sanitasyon uygulamaları, analiz validasyonu ve duyusal değerlendirme konuları yer almıştır. Benim de içerisinde yer aldığım Süt Akademisi eğitim modülleri, Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Süt Teknolojisi Bölümü Öğretim Üyesi ve Program Koordinatörümüz Prof. Dr. Barbaros Özer başta olmak üzere Ege Üniversitesi, Çanakkale 18 Mart Üniversitesi, Celal Bayar Üniversitesi, Akdeniz Üniversitesi’nde konusunda yetkin akademisyenlerle sektör profesyonellerinin katkısıyla yürütülmüştür. 

 

Süt Akademisi’nin 2023 yılı eğitimleri, marka-kalite algısının oluşturulması, yeni süt işleme teknolojilerinin mevcut ve potansiyel uygulama alanları ve süt işletmelerinde maliyet ekonomisi gibi konuları da içermektedir. Süt Akademisi’nin 2-3 Mart 2023’de İstanbul’da düzenlenen eğitim modülünde “membran teknolojileri ve süt işletmelerinde maliyet ekonomisi” ele alınmıştır. 1 Haziran 2023 Dünya Süt Günü nedeniyle süt ve ürünlerinde ulusal ve uluslararası mevzuat konularını içeren ikinci modülün 2 Haziran 2023’de İstanbul’da yapılması planlanmaktadır. Süt Akademisi eğitim programlarının başarıyla yürütülmesi ve sektörden yoğun talep nedeniyle mevcut yeni konularla devam etmesi düşünülmektedir.

 

Son olarak neler söylemek istersiniz?  

Süt teknolojisinin eğitim-öğretim ve araştırma faaliyetleri oldukça köklü bir tarihe sahiptir. Cumhuriyetin 10. yılında kurulan fakültemizde 3. Ulusal Sütçülük Kongresi ile hem Cumhuriyetimizin 100. yılını hem de kuruluşumuzun 90. yılını kutlamak istiyoruz. Kongreye katılım sağlamak isteyen herkesi davet ediyoruz. Sizlere de bu röportaj için teşekkür ediyorum.