Gıda Teknolojisi

Ömer Fethi Gürer: “Yaş çay alım fiyatı 36 lira olmalıydı”

Basın toplantısına çay üreticilerinin gününü kutlayarak başlayan Ömer Fethi Gürer, “Güne güzel bir haberle başlamak isterdik. Ancak dün akşam açıklanan 2025 yılı çay alım fiyatı yine üreticinin beklentisini karşılamadı ve büyük bir tepki oluştu. Bir milyon çay üreticisi en az 32 liralık bir alım fiyatı, artı 4 lira da bir destek bekliyordu. Ama açıklanan 25 lira 44 kuruşluk fiyat üreticiyi hayal kırıklığına uğrattı” dedi. Gürer, ÇAYKUR’un 2024 yılında 49 çay fabrikasında toplam 783 bin ton yaş çay alımı gerçekleştirdiğini hatırlatarak, “Geçen yıl açıklanan 19 liralık fiyat maliyetlerin altında kalmış ve en az 25 lira olması gerektiği ifade edilmişti. Bu yıl açıklanan 25 lira 44 kuruşluk fiyat da üreticinin maliyet fiyatının altında kaldı” ifadelerini kullandı.

 

“Maliyet artıyor, destek yok”

Çay üreticilerinin maliyet yüküne dikkat çeken Gürer, dört kilo yaş çaydan bir kilo kuru çay elde edildiğini belirterek “Enflasyona göre %33'lük bir artış düşük kaldı. Bugün çayla ilgili fiyatlara baktığımız zaman bir kahvehaneye gittiğinizde çay 10 lira ama bir kafeye gittiğinizde bu fiyat farklılaşıyor” dedi. Gürer ayrıca, kahvehane ve kafe gibi yerlerde çay fiyatlarının büyük değişkenlik gösterdiğini belirterek, oyun salonları ve kahvehaneler için belirlenen azami fiyat tarifelerine göre bir bardak çayın 65 ile 105 lira arasında değiştiğini söyledi.

 

Türkiye’nin çayda %97,9 oranında yeterliliğe sahip olduğunu ifade eden CHP’li vekil Ömer Fethi Gürer, buna rağmen ithalat yapılmasını eleştirdi. Gürer, “Geçen yıl siyah çayda 4 bin 594 ton ithalat yapıldı ve bunun karşılığında 10 milyon 717 bin dolar döviz yurt dışına gitti. Şah çayda ise 2,3 milyon dolarlık bir ithalat yapıldı. Kilosu yaklaşık 90 liradan çay ithalatı devam ediyor” diyerek bu durumun yerli üreticilere zarar verdiğini vurguladı.

 

Çay sektöründe yapısal sorunlar

Türkiye’de çay üretiminin Rize başta olmak üzere Trabzon ve diğer Karadeniz illerinde yoğunlaştığını söyleyen Gürer, çay sektörünün sadece üreticileri değil, gübre, ilaç, elektrik, ambalaj, kağıt, nakliye ve şeker gibi birçok sektörü de doğrudan etkilediğine dikkat çekti. Tropikal ve ekvatoral bölgelerde çay üretiminin 12 ay sürdüğünü ancak Türkiye’de bunun sadece altı ay yapılabildiğini ifade etti. 1971 yılında kurulan ÇAYKUR’un çay alımının %44’ünü gerçekleştirdiğini belirten Gürer, “ÇAYKUR’un açıkladığı fiyatlar, piyasanın genel fiyat oluşumunu sağladığı için büyük önem taşıyor. Ancak bu yıl açıklanan fiyat, destek rakamının yer almaması nedeniyle üretici için çok düşük bir fiyat oldu. Bu konuda bir düzenleme yapılmalı ve mutlaka bir destek rakamı açıklanmalı” şeklinde konuştu.

 

“Bizim önerimiz 36 liraydı”

Gürer, CHP olarak çay alım fiyatının en az 32 lira, destekle birlikte 36 lira olması gerektiğini savunduklarını belirtti. Gürer, “Bizim önerimiz 32 lira alım fiyatı ve 4 lira destekle toplam 36 liraydı. Ancak üretici yine hüsran yaşadı. İktidarı bu konuda yeniden değerlendirme yapmaya çağırıyorum” diyerek açıklamasını tamamladı.