Gıda Teknolojisi

Şekerleme ve Şekerli Mamuller Tanıtım Grubu Başkanı Zekeriya Mete, Türk çikolata ve şekerleme sektörü son yıllarda yaptığı yatırımlarla bölgesel güç olma yolunda sağlam adımlar atıyor.  Sektör olarak teknik özellikler, organik girdi kullanımı, gıda güvenliğine uyum bakımından dünya ve Avrupa ile yarışır, hatta üstün durumdayız” diye konuştu.

Çikolata ve şekerli mamuller sektöründe endüstriyel üretime geçiş tarihimizin çok eskilere dayanmadığını belirten Şekerleme ve Şekerli Mamuller Tanıtım Grubu Başkanı Zekeriya Mete, “80’li yıllarla birlikte ticaretin gelişmeye başlaması, teşvik uygulamalarının artması doğal olarak yatırımların da artmasına neden oldu. Türk çikolata ve şekerli mamuller sektörü, bugün çikolatanın beşiği kabul edilen Belçika ve Avusturya gibi ülkelere çikolata ihraç eder hale geldi. Türk çikolatasının ucuz ve kaliteli imajı olmakla birlikte,  son yıllarda kalite ile beraber fiyat ve kaliteli imajı da hızla yükseliyor” dedi.

2012 yılındaki çikolata ve şekerleme sektörünün ihracat hedefleri hakkında neler söyleyeceksiniz?

2011 yılında şekerleme, çikolata ve şekerli mamuller sektörü ihracatı 1.7 milyar dolar civarında gerçekleşti.  2012 yılının sektördeki ihracat hedefi ise 2.1 milyar dolar civarında. Sektörümüzün başlıca ihraç ülkeleri, Avrupa Birliği, Kuzey Afrika ülkeleri,  Rusya Federasyonu,  Suudi Arabistan,  ABD, Türkî Cumhuriyetleri Orta Doğu ve Uzak Doğu.

Ramazan Bayramı ve Kurban Bayramı dönemlerinde ülkemizde kişi başı ortalama kaç kilogram çikolata ve şeker tüketiliyor? Toplam tüketimin ne kadarı bayramlarda gerçekleşiyor?

Türkiye’de çikolata tüketiminde hızlı bir artış gözleniyorsa da belli başlı çikolata tüketicileri arasında Türkiye’nin tüketimi daha gerilerde yer alıyor.  Bununla birlikte, gelişmiş ülkelerde yüzde 2 büyüyen çikolata pazarının Türkiye’de yüzde 10 büyüdüğü iddia ediliyor.  En büyük çikolata tüketicileri sıralamasında 5,67 kg. kişi başına tüketim ile Belçika, ardından İsviçre (5,57 kg.), Almanya (3,85 kg.) İngiltere (3,70 kg), Fransa (3,61 kg.) geliyor.  Buna karşın Türkiye’deki kişi başı çikolata tüketiminin 2,5 kg olduğu tahmin ediliyor.

Bayramlarda en çok sevilen gıda maddelerinin başında çikolata ve şekerlemeleri geliyor. Bununla beraber şekerleme ve çikolata satışları artış gösteriyor.  Türkiye'de üretilen çikolatanın yüzde 25'inin, şekerin ise yarısından fazlasının Ramazan ve Kurban bayramlarında tüketildiğini söyleyebiliriz. Batı bölgelerinde daha çok çikolata, doğu bölgelerinde ise şekerleme ürünleri tüketiliyor.  

Yabancı markaların Türkiye'ye ilgisi artarken ihracat da son 5 yılda büyüdü. Bu durumu nasıl değerlendiriyorsunuz? 

Bu sektörde endüstriyel üretime geçişimizin tarihi çok eski değil. 80’li yıllarla birlikte ticaretin gelişmeye başlaması, teşvik uygulamalarının artması doğal olarak yatırımların da artmasına neden oldu. Bu gelişmeler, sadece sektörümüzün değil ilişkili diğer sektörlerin de büyümesini sağladı. Bu sektörler arasında ham madde, yardımcı madde ve ambalaj malzemeleri üreten sektörleri sayabiliriz. Lokum ve helva gibi geleneksel şekerli ürünlerimizle başlayan Türk çikolata ve şekerli mamuller sektörü, bugün çikolatanın beşiği kabul edilen Belçika ve Avusturya gibi ülkelere çikolata ihraç eder hale geldi. Türk çikolatasının ucuz ve kaliteli imajı olmakla birlikte,  son yıllarda kalite ile beraber fiyat ve kaliteli imajı da hızla yükseliyor.

Dünyada bu sektörde konumumuz nedir?

Türk çikolata ve şekerleme sektörü son yıllarda yaptığı yatırımlarla bölgesel güç olma yolunda sağlam adımlar atıyor.  Bu anlamda sektörümüzün dünya piyasalarındaki konumu halen gücünü koruyor. Türk şekerli mamul sanayinin diğer ülkelere göre ürün yelpazesinin genişliği ve yeni ürün geliştirme kapasitesinin yüksekliği, sektördeki esnek üretim olanağı, dağıtım kanallarının yaygınlığı ve Rusya, AB, Bağımsız Devletler Topluluğu ve Ortadoğu pazarlarına yakınlığı rekabette en önemli üstünlükleri.

Sektör, teknik özellikler, organik girdi kullanımı, gıda güvenliğine uyum bakımından dünya ve Avrupa ile yarışır durumdayız. Sektörün en önemli özelliği ürün çeşitliliği ve inovasyon. Bunun en iyi göstergesi bütün dünyaya şekerleme ürünü satabilmemiz. Ancak sektörümüzün rekabetçi yapısını korumak ve bu gücünü devam ettirebilmek için özel sektör olarak AR-GE ve inovasyon yatırımlarımız ile hızla yükselen girdi maliyetlerini elimizden geldiğince tolere etmeye çalışıyoruz. Tabii bu çalışmaları yaparken kalite, yüksek standart ve lezzetten ödün vermiyoruz. Türk çikolata ve şekerleme sektörü, AR-GE ve inovasyon çalışmalarına yaptığı yatırımlarla diğer sektörlerden açık ara önde gittiği gibi, kaliteli ve dünya standartlarında üretim yönünden birçok ülkeden de ileri. Burada, gelişmiş ülkelerle birlikte bizim de en önemli sorunumuz, kaliteli, sürekli ve aynı kalitede hammadde temini. Bugün bizimle birlikte tüm dünya çikolata ve şekerleme sektörünü etkileyen yegâne şey; iki ana ham maddemizin, yani kakao ve şekerin dünya piyasalarındaki durumu.

Türkiye'de çikolata ağırlıklı olarak hangi coğrafyada tüketiliyor?

Türkiye’de gelir dağılımına ve bölgesel mevsimsel farklılıklara bağlı olarak bağlı olarak tüketimde de farklılıklar gözüküyor. Batı bölgelerinde daha çok çikolata, doğu bölgelerinde ise şekerleme ürünlerini tüketiliyor.
 

Tüketiciyi yeterince bilinçli buluyor musunuz?

Özellikle bayram dönemlerinde sağlıksız şeker ve çikolata üretimi yapan firma sayısı artıyor. Bu sebeple bayramı fırsat bilen bazı kişiler ‘'merdiven altı’ üretimleriyle halkın sağlığını tehlikeye atıyor. Bu yüzden bazı sağlık problemleri yaşanabiliyor.  Bu nedenle, tüketicilerin açıkta satılan, sağlıksız gıda ürünlerine prim vermemesi gerekiyor. Sektörde dağıtım ve satış noktaları profesyonelleştikçe ve tüketici bilinci arttıkça, merdiven altı ölecek.

2023 yılında 500 milyar dolar ihracat hedefine ilişkin olarak, yürüttüğünüz çalışmalardan bahseder misiniz?

Bildiğiniz gibi, Sayın Bakanımız Zafer Çağlayan’ın öncülüğünde ve TİM’in koordinatörlüğünde Türkiye’nin 2023 yılı için 500 milyar dolarlık ihracat hedefi belirlenmişti. Dünyada pek çok örneği bulunan ve uzun zamandır yapılmakta olan bu tür projelerin ülkemizde de uygulandığı görmek mutluluk verici. Sektörümüzün önünü daha net görebilmesi ve geleceğe dönük orta ve uzun vadeli öngörülerde bulunması bu noktada büyük önem taşıyor. Sektör olarak 2023 yılı için ihracat hedefimiz 13,7 milyar dolar gibi bir rakam belirledik. Bu hedefe ulaşmak, hatta aşmak için canla başla mücadele ediyoruz.

Bu yıl ve önümüzdeki yıla ilişkin olarak ihracata yönelik ne gibi çalışmalarınız olacak?

Sektör olarak şekerli ve kakaolu mamuller, pastacılık ürünleri, değirmencilik ürünleri, bakliyat, hububat, bitkisel yağlar gibi çeşitli alt sektörlerde faaliyet gösteriyor ve dünyada 200’e yakın ülkeye ihracat gerçekleştiriyoruz.  Bir yandan da ihracata yönelik olarak ihraç ürünlerimizin tanıtılması konusunda yoğun bir gayret içerisindeyiz. Sektörün en büyük fuarı olma özelliği taşıyan ‘ISM Uluslararası Şekerleme ve Bisküvi Fuarı’nda 2011 yılında Birlik olarak ülkemizi başarıyla temsil ettik. Türkiye fuarın ilk partner ülkesi oldu.  Sayın Bakanımız Zafer Çağlayan’nın da teşrifleriyle başarılı bir fuar organizasyonu gerçekleştirdik. Önümüzdeki yıl da Türkiye milli katılım organizasyonu her yıl olduğu gibi Birliğimiz tarafından gerçekleştirilecek.

Bölgenin en büyük fuarlarına katılmaya özen gösteriyoruz. Bununla birlikte, Ekonomi Bakanlığı koordinatörlüğünde, Genel Sekreterliğimiz organizatörlüğünde Türkiye’de düzenlenen gıda fuarları ile eş zamanlı olarak alım heyetleri organize ederek Türk firmalarımızla ilgili ülke ithalatçılarını buluşturuyoruz, ikili görüşmeler düzenleyerek ticari ilişkilerin başlamasını ya da var olan ilişkilerin pekiştirilmesini sağlıyoruz.

Şekerleme ve Şekerli Mamuller Tanıtım Grubu’nun çalışmaları hakkında bilgi verir misiniz?

Alt sektörlerimizin dış pazarlarda etkin ve organize bir biçimde tanıtılması gayesiyle Tanıtım Grupları oluşturuyoruz. Sektördeki diğer Birliklerin de katılımıyla “Şekerleme ve Şekerli Mamuller” tanıtım grubunu kurduk. Böylece tanıtım faaliyetlerimizi çok daha organize ve etkin biçimde yürütmeyi planlıyoruz. Şekerleme ve Şekerli Mamuller Tanıtım Grubu’nun koordinasyonu Birliğimiz tarafından yapılıyor.  Şekerleme ve Şekerli Mamuller Tanıtım Grubu olarak öncelikli hedefimiz sektörümüzü dünya piyasalarında layıkıyla tanıtarak, hem sektörümüze hem de ülke ihracatına ve ekonomisine faydalı olabilmek.  Bu doğrultuda karşılıklı fayda ilkesi temelinde diğer tanıtım grupları başta olmak üzere gerekli olduğunda tüm sektör kuruluşları ile kapsamlı bir işbirliği içinde olmak verimliliğimizi artıracak. Tanıtım grubu faaliyetlerini belirleme ve hayata geçirme aşamasında kendilerine fayda sağlamak için yola çıktığımız sektör firmalarımızla irtibat halinde olup, sektörün taleplerini dikkate alarak hareket etmeyi amaçlıyoruz.

Şekerleme ve şekerli mamuller sektörü olarak en büyük avantajlarımızdan biri yüzlerce farklı ürün çeşidiyle oldukça geniş bir tüketici kitlesine hitap edebilme fırsatımızın olması. Bu kapsamda Türk ürünlerinin kalitesini ve avantajlarını ön plana çıkartıp tüketicide Türk malı algısı oluşturma yoluyla markalaşmak ve ürünlerimizin tanınılırlığını artırmak öncelikli hedeflerimizden biri.

İhracata ivme katacak tanıtımlar

Şekerleme ve Şekerli Mamuller Tanıtım Grubu olarak ihracatımıza ivme kazandırmak amacıyla bir dizi faaliyete başlamış bulunmaktayız. Şu ana kadar Brezilya’da Sial Brazil Fuarı, Angola’da düzenlenen 28. Uluslararası Genel Ticaret Fuarı ve Filipinlerde düzenlenen WOFEX 2012 World Food Expo Fuarı’na katıldık ve tüm fuarlarımız çok verimli geçti. Biliyorsunuz, artık dünyada ekonomik krizin de etkisiyle rekabet çok kızıştı. Avrupa ülkeleri olmak üzere dünyanın pek çok yerindeki borç sorunu, kamu açıkları, yüksek işsizlik oranlarının küresel ekonomiyi tedirgin etmektedir. Dolayısıyla, rekabetin çok arttığı bu dönemlerde sadece belli pazarlarda değil dünyanın her bölgesinde sektörümüzü temsil etmek durumundayız. Şekerleme ve Şekerli Mamuller Tanıtım Grubu olarak önümüzdeki dönemde, faaliyetlerimize daha da hız vererek Bombay- Annapoorna World of Food Fuarı, Meksika 1. Türk ürünleri Sergisi, Sial 2012 Uluslar arası Gıda Fuarı (Fransa), 11. Seoul Cafe Show 2012 Fuarı, ISM 2013 Uluslararası Bisküvi ve Şekerleme Fuarı, PRODEXPO Fuarı’na ve daha birçok bölgede düzenlen fuarlara katılım sağlayarak dünyanın her yerinde var olmayı, Türk ürünü konseptini ön plana çıkarmayı ve dünya piyasalarında ürünlerimizin hak ettiği noktaya gelmesinin sağlanmasını amaçlıyoruz.